Franz Schubert: "Der Müller und der Bach, Op. 25, Νο 19"

http://el.hdclassicalmusic.com/listen/?id_song=319  σε εκπληκτική ποιότητα HD!
είναι ένας κύκλος τραγουδιών του Franz Schubert ου βασίζονται σε ποιήματα του Wilhelm Müller.





http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ac/Pejzaz_zimowy1.jpg

Πρόκειται για 24 τραγούδια για φωνή και πιάνο σε στίχους του φιλέλληνα ποιητή Βίλχελμ Μύλλερ που τα συνέθεσε ο Σούμπερτ το 1827, ένα περίπου χρόνο πριν πεθάνει. Το θέμα τους, τυπικά Ρομαντικό: το ταξίδι – φυγή ενός πληγωμένου ερωτικά οδοιπόρου μακριά από το πρόσωπο που τον απέρριψε.

Ο Σούμπερτ τοποθέτησε τα ποιήματα με τη σειρά που ήθελε, προορίζοντας το έργο να ακούγεται ολοκληρωμένο και όχι αποσπασματικά. Τα τραγούδια βυθίζονται προοδευτικά σε μια ατμόσφαιρα αυξανόμενης μοναξιάς, ερήμωσης και τελικά μοιραίας απελπισίας. Χαρακτηρίζονται από έναν ατέρμονα στροβιλισμό που οριοθετεί τελικά το ταξίδι του οδοιπόρου, διαψεύδοντας μέσα του όλες τις σποραδικές στιγμές ελπίδας, με αποκορύφωμα το τελευταίο – και συγκλονιστικότερο – τραγούδι του κύκλου, τον «οργανοπαίκτη» (Der Leiermann), στο οποίο ο ήρωας εναποθέτει τις ελπίδες του σε έναν θλιβερό γέρο οργανοπαίκτη, που μέσα στο εχθρικό περιβάλλον και τη γενική αδιαφορία επιμένει να παίζει. Υπόμνημα του Σούμπερτ στον εαυτό του;

Αυτός ο κύκλος τραγουδιών έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ο ωραιότερος που γράφτηκε ποτέ. Η μουσική είναι συγκλονιστικά απλή στη δομή της, αλλά και συγκλονιστικά εκφραστική και διεισδυτική στην ψυχή. Γράφτηκε σε μια εποχή όπου, όπως παρατηρεί και ο Κ. Γκιμπς "...[ο Σούμπερτ] δεν έγραφε πλέον μόνο για να ευχαριστήσει του συντρόφους του, για να αποφέρει κέρδη στους εκδότες ή για να διασκεδάσει το κοινό. Στις καλύτερες στιγμές του έγραφε τώρα κατά βάση για τον εαυτό του και για το μέλλον."

Ορισμένοι φίλοι του βρήκαν τον κύκλο σκοτεινό. Ο Σπάουν - ένας από τους στενότερους φίλους του συνθέτη - έγραφε "Δεν έχω καμία αμφιβολία οτι, έτσι συνεπαρμένος όπως ήταν όταν συνέθετε τα πιο όμορφα τραγούδια του, και ιδιαίτερα το Χειμωνιάτικο Ταξίδι του, οδηγήθηκε μια ώρα νωρίτερα στον πρόωρο θάνατό του".

Ο Σούμπερτ όμως, απαντούσε: "Μου αρέσουν αυτά τα τραγούδια περισσότερο από όλα τα άλλα, και στο τέλος θα αρέσουν και σε σας".

Σίγουρα δεν είναι μουσική που μπορεί να ακουστεί εύκολα. Πιστεύω επίσης πως δεν είναι μουσική που μπορεί να ακούει κανείς συχνά, ή παρουσία άλλων. Μπαίνοντας στο κλίμα των τραγουδιών και παρακολουθώντας την πορεία του καλλιτέχνη, συνειδητοποιείς ξαφνικά ότι βρέθηκες ο ίδιος αποκομμένος, μόνος με τον εαυτό σου. Η υπέροχη μουσική σε βοηθά να ξεπεράσεις το αρχικό σοκ. Από 'κει κι' ύστερα, εξαρτάται από την ψυχική ωριμότητα και την ειλικρίνεια σου για το που θα καταλήξεις.

Έχω φίλους συστηματικούς ακροατές κλασσικής μουσικής που δεν αντέχουν να τον ακούσουν - κανένας όμως δεν αντιστέκεται στη γοητεία του «οργανοπαίκτη», χε, χε…. Το ταξίδι αυτό κρύβει κινδύνους, γι' αυτό έβαλα και το σήμα στο thread.

Προτεινόμενες ηχογραφήσεις.

1. Από τις κλασσικές του Ντισκάου, αυτή με το Ντέμους στο πιάνο (DG)
2. Του θαυμάσιου νέου βαρύτονου Ματίας Γκαίρνε, με τον Άλφρεντ Μπρέντελ (Decca).
3. Του τενόρου Πέτερ Σράιερ με το Σβιατοσλάβ Ρίχτερ, από ζωντανή ηχογράφηση του 1985 (Philips).

Δαμιανός Δημητριάδης

Από αυτές ( εκτός απο την Μπρέντελ - Γκαίρνε ) αξίζει κάποια ;

1) Christoph Prégardien, tenor Andreas Staier, fortepiano (1997)

http://temp.pixhost.eu/avaxhome/avaxhome/2007-12-14/Pregardien.jpg

2) Matthias Goerne, baritone Alfred Brendel, piano (2004)
Live from Wigmore Hall

http://temp.pixhost.eu/avaxhome/avaxhome/2007-12-14/Goerne.jpg

3) Peter Pears, tenor Benjamin Britten, piano (1965)

http://temp.pixhost.eu/avaxhome/avaxhome/2007-12-14/Pears.jpg

4) Hans Hotter, baritone Gerald Moore, piano (1955)

http://temp.pixhost.eu/avaxhome/avaxhome/2007-12-14/Hotter.jpg

5) Dietrich Fischer-Dieskau, baritone Gerald Moore, piano (1955)

http://temp.pixhost.eu/avaxhome/avaxhome/2007-12-14/FischerLDieskau.jpg

6) Christian Gerhaher, baritone Gerold Huber, piano (2001)

http://temp.pixhost.eu/avaxhome/avaxhome/2007-12-14/Gerhaher.jpg

7) Hermann Prey, baritone Karl Engel, piano (1962)

http://temp.pixhost.eu/avaxhome/avaxhome/2007-12-14/Prey.jpg

for tenor & string quartet (arrangement Jens Josef) (2001)
Christian Elsner, tenor Henschel Quartet

http://temp.pixhost.eu/avaxhome/avaxhome/2007-12-14/Strijkquartet.jpg

9) Hans Zender - Schubert's Winterreise - A Composed Interpretation
Hans Peter Blochwitz, tenor Ensemble Modern Hans Zender, conductor (1995)

http://temp.pixhost.eu/avaxhome/avaxhome/2007-12-14/Zenders.jpg

Σίγουρα δεν είναι μουσική που μπορεί να ακουστεί εύκολα. Πιστεύω επίσης πως δεν είναι μουσική που μπορεί να ακούει κανείς συχνά, ή παρουσία άλλων. Μπαίνοντας στο κλίμα των τραγουδιών και παρακολουθώντας την πορεία του καλλιτέχνη, συνειδητοποιείς ξαφνικά ότι βρέθηκες ο ίδιος αποκομμένος, μόνος με τον εαυτό σου. Η υπέροχη μουσική σε βοηθά να ξεπεράσεις το αρχικό σοκ. Από 'κει κι' ύστερα, εξαρτάται από την ψυχική ωριμότητα και την ειλικρίνεια σου για το που θα καταλήξεις.




Συμφωνώ μαζί σας πως δεν είναι ένα έργο που ακούγεται εύκολα κύριε Δημητριάδη.
Ό θάνατος, αλληγορικά συμβολιζόμενος από την απώλεια βρίσκεται παντού στους στίχους του Μύλλερ.
Και αυτό δεν είναι εύκολα αποδεκτό και αρεστό στον άνθρωπο, όμως, όσος θάνατος και παγωνιά κρύβονται στα Lieders αυτά, άλλο τόσο κρύβεται και μια μοναδική φλογα, ένα Πάθος, το Φως, σε μια άλλη διάσταση, απόκοσμο, κρυμμένο πίσω από την ομίχλη του πόνου. Ίσως και γι αυτό, στον Leiermann το όργανο δεν σταματά να παίζει, όπως και η γη δεν σταματά να γυρίζει, όπως μετά από κάθε τέλος έρχεται μια καινούργια αρχή..

Fremd bin ich eingezogen
fremd zieh ich wieder aus,
ξένος ήρθα σ' αυτόν τον κόσμο
και ξένος πάλι θα τον αφήσω

was soll ich langer weilen,
bis man mich trieb' hinaus?
γιατί να χοασομερώ εδώ
μέχρι να με διώξουν;

am brunnen von dem Tore
da steht ein Lindenbaum
...
und immer hor ich's rauschen:
Du fandest Ruhe dort!
Kοντά μου μείνε για πάντα
Θα βρείς τη γαλήνη εδώ, φωνάζει η φλαμουριά, ένα δένδρο που θεωρείται ιερό και εδώ πιστεύω ότι συμβολίζει το κάλεσμα στη φύση για να βρει τη γαλήνη που αναζητά

ja, neulich hatt' ich auch wohl drei:
nun sind hinab die besten zwei.
ging nur die dritt erst hinterdrein!
im dunkel wird mir woher sein
Ως τώρα είχα τρεις ήλιους κι εγώ
Οι δυο καλύτεροι, βασίλεψαν
Τώρα τους ακολούθησε κι ο τελευταίος!
ίσως να είναι καλύτερα για μένα στο Σκοτάδι....

Δεν ξέρω αν ο Μύλλερ μπορεί να χαρακτηρισθεί "Μεγάλος" ποιητής.
Νιώθω όμως, ακούγοντάς τα, σε αυτό το μοναδικό έργο του Schubert, τόσο έντονα να αναδύονται συναισθήματα, φόβοι, η μοναξιά αυτού που περιπλανάται μόνος - ή μόνος ανάμεσα σε πολλούς - σε αυτό το χειμωνιάτικο ταξίδι, η παγωνιά της ψυχής, ο πόνος της απώλειας, θυμάστε κύριε Δημητριάδη, με είχατε ρωτήσει τι εκφράζει για μένα την απώλεια....
μα και ταυτόχρονα, νιώθω μια δύναμη που προέρχεται από την μοναδική μουσική του Schubert, που μειώνει το βάρος και τη θλίψη από την υπόνοια του θανάτου, μια δύναμη που και πάλι αν τη δούμε συμβολικά, έρχεται στην κατάλληλη στιγμή.
Οι κλασσικές αξίες, τα ποιήματα αυτά, οι αιώνιες μουσικές, μπορούν κάλλιστα να αποτελέσουν ένα ground state αντίστασης, για τους δύσκολους καιρούς που έχουν ήδη έρθει και απειλούν να διαβρώσουν πάνω απ' όλα την ψυχή μας.

Συγχωρείστε με αν σε ένα νήμα για Μουσική ασχολήθηκα κυρίως με τους στίχους και το νόημά τους, όμως για την μουσική του έργου αυτού γράψατε τοσα, κι εξάλλου είστε πιό ειδικοί από εμένα, όμως και η δύναμη του Χειμωνιάτικου Ταξιδιού δεν θα ήταν η ίδια χωρίς τα ποιήματα του Wilhelm Muller, μια δύναμη που μόνο η Γερμανική γλώσσα μπορεί να αποδώσει εν προκειμένω..

Κάλλη Συνοδινού

Νιώθω όμως, ακούγοντάς τα, σε αυτό το μοναδικό έργο του Schubert, τόσο έντονα να αναδύονται συναισθήματα, φόβοι, η μοναξιά αυτού που περιπλανάται μόνος - ή μόνος ανάμεσα σε πολλούς - σε αυτό το χειμωνιάτικο ταξίδι, η παγωνιά της ψυχής, ο πόνος της απώλειας, θυμάστε κύριε Δημητριάδη, με είχατε ρωτήσει τι εκφράζει για μένα την απώλεια....
μα και ταυτόχρονα, νιώθω μια δύναμη που προέρχεται από την μοναδική μουσική του Schubert, που μειώνει το βάρος και τη θλίψη από την υπόνοια του θανάτου, μια δύναμη που και πάλι αν τη δούμε συμβολικά, έρχεται στην κατάλληλη στιγμή.
Οι κλασσικές αξίες, τα ποιήματα αυτά, οι αιώνιες μουσικές, μπορούν κάλλιστα να αποτελέσουν ένα ground state αντίστασης, για τους δύσκολους καιρούς που έχουν ήδη έρθει και απειλούν να διαβρώσουν πάνω απ' όλα την ψυχή μας.


Ξέρετε, ο τρόπος που λειτουργούν αυτά τα έργα μέσα μου - γιατί μόνο για μένα μπορώ να μιλήσω - συνοψίζεται σ' αυτό το τρίπτυχο:

Συνείδηση - Έκφραση - Κοινωνία

Κατ' αρχήν με βοηθούν να κατανοήσω αυτό που με απασχολεί και με κατατρώγει, να το απαλλάξω από όλες τις επικαλύψεις της συγκυρίας. Επίσης μου διαστέλλει τον εσωτερικό μου χρόνο, πράγμα που μου είναι απολύτως αναγκαίο για ν' αντιμετωπίσω το άγχος και τον πανικό της προσωπικής μου ανεπάρκειας.

Μετά με βοηθά να το εκφράσω, με έναν τρόπο υπέροχο και εντελώς αδιανόητο χωρίς αυτά. Και με την έκφραση αυτή αποκαθιστά την κυκλοφορία των συναισθημάτων μου, θεραπεύοντας τις τοπικές ανωμαλίες από αποφράξεις και αδιέξοδα.

Τέλος, με κάνει κοινωνό με τον Άλλο, με συντροφεύει. Και μάλιστα με έναν τρόπο διπλό. Όχι μόνο με κάνει να νιώθω λιγότερο μόνος, αλλά μου προσφέρει και το μίτο που με συγκρατεί από την κατάρρευση όταν χάσκει από κάτω μου το βάραθρο της προσωρινότητας. Αυτής της δίδυμης αδελφής της απώλειας, τόσο συνυπεύθυνης για την τραγικότητα της Ζωής.

Δαμιανός Δημητριάδης

Wilhelm Müller - Mάρκος Μπότσαρης

O Wilhelm Müller γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 1794 στο Dessau. Το 1812 σπουδάζει κλασική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Διακόπτει για δύο χρόνια τις σπουδές του για να πολεμήσει ως εθελοντής στους απελευθερωτικούς αγώνες της πατρίδος του.Το 1817, μετά το τέλος των σπουδών του, δέχεται πρόσκληση του Βαρώνου von Sack για ένα ταξίδι στην Αίγυπτο και την Ελλάδα.Ο Müller έμεινε στην Ιταλία και δεν ακολούθησε τον von Sack στην Αίγυπτο.
Επιστρέφει στο Dessau όπου διορίζετε καθηγητής στο Γυμνάσιο και στην συνέχεια βιβλιοθηκάριος στην ίδια πόλη.Πάντρεύεται την κόρη του παιδαγωγού Basedow και αποκτά έναν γιό ο οποίος αργότερα θα γίνει καθηγητής της γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.Παρακολουθεί τον ξεσηκωμό του Ελληνικού Έθνους και αποφασίζει να έρθει στην Ελλάδα να γνωρίσει τον Byron και να συμμετάσχει ενεργά στον αγώνα.Μια επιδημία πανώλης όμως στην Οθωμανική Αυτοκρατορία τον αναγκάζει να εγκαταλείψει το σχέδιο.Ταξιδεύει στην Βιέννη, όπου γνωρίζεται με τα μέλη της Φιλικής Εταιρείας και μαθαίνει νέα Ελληνικά.Αυτό του προσδίδει από τους συμπατριώτες του και τους Βιεννέζους το παρατσούκλι "Der Grieche", ο Έλληνας.
Το 1821 δημοσιεύει την πρώτη του ποιητική συλλογή και σιγά σιγά κατακτά μια αξιόλογη θέση στο Πάνθεον των Γερμανών ποιητών.Ο Schubert μελοποιεί την συλλογή του "Die Winterreise". Ποιήματα του έχει μελοποιήσει και ο Brahms.Τον ίδιο χρόνο, συνεπαρμένος από τον ξεσηκωμό των Ελλήνων δημοσιεύει τα πρώτα του φλογερά ποιήματα εμπνευσμένα από τον Ελληνικό Αγώνα με τον τίτλο "Lieder der Griechen".Το 1825 μεταφράζει μια συλλογή του Fauriel ελληνικών δημοτικών τραγουδιών.Ο ποιητής της "Φλαμουριάς" και της "Ωραίας Μυλωνούς" πεθαίνει ξαφνικά το καλοκαίρι του 1825 σε ηλικία 33 ετών, χωρίς να προλάβει να πραγματοποιήσει το όνειρο του να έρθει στην Ελλάδα.



Μάρκος Μπότσαρης

Λευτεριά ήταν η τελευταία του πνοή, την Λευτεριά τώρα την βρήκε!
Ελεύθερη πέταξε η ψυχή του, από τις ανοικτές πληγές στο στήθος.
Θα πετάξει, άραγε, στις λευτεριάς το βασίλειο ή θα μείνει ακόμα για λίγο μαζί μας
και θα μοιράζετε με τ΄αδέλφια του κάθε μάχη;
Ω, καλώς ήλθες στον αγώνα, καλώς ήλθες στην Νίκη!
Όταν πέσουν στον τάφο σου οι πρώτες σταγόνες απ΄τα ποτήρια του ποτού,
και τα πρώτα κλαριά της δάφνης πάνω στο υγρό γρασίδι,
τότε σκύψε, ελεύθερο, μακάριο πνεύμα,
και δώσε μας την φωτιά σου,
ευλόγησε μας κι άναψε μέσα μας την φλόγα να κινηθούμε προς τα πάνω,
την φλόγα που δεν σβήνει ούτε με την τελευταία σταγόνα απ΄το αίμα του ήρωα,
την φλόγα που ακόμα καίει στην σκόνη
κάτω απ΄τους άγιους τάφους των Πυλών (Θερμοπυλών),
που ανεμίζει στους κάμπους του Μαραθώνα,
κι όλοι πίνουμε με γρήγορες, γεμάτες ρουφηξιές,
όταν του Μπότσαρη τ' όνομα ακουστεί και μας καλέσει σε νέες νίκες.
Άνοιξε τις ψηλές σου πύλες Μεσολόγγι, πόλη της Τιμής,
όπου αναπαύονται τα σώματα των ηρώων,
που μας έμαθαν πως να πεθαίνουμε!
Άνοιξε τις ψηλές σου πύλες, άνοιξε τους βαθιούς σου τάφους.
Άνοιξε και σκόρπισε δάφνες στα μονοπάτια και τον αέρα!
Σου φέρνουμε το τίμιο σώμα του Μάρκου Μπότσαρη.
Ο Μάρκος Μπότσαρης! Ποιός θα τολμούσε να το φανταστεί
ότι θα θρηνούσαμε έναν τέτοιο ήρωα;
Θέλεις να μετρήσεις πρώτα τις πληγές του ή τις νίκες του;
Δεν θα λείπει από κάθε νίκη μια πληγή,
από κάθε πληγή μια νίκη.
Δες στα κοντάρια μας τα κεφάλια με το τουρμπάνι!
Δες πως πάνω απ΄το φέρετρο του κυματίζουν οι οσμανικές
σημαίες!
Δες, ω δες, τα τελευταία έργα που έκανε του ήρωα το χέρι
στο Καρπενήσι, όπου το σπαθί του βούτηξε στο αίμα!
Στις μαύρες ώρες σύναξε το στρατό μας,
σπίθες έβγαζαν τα μάτια του, σαν αστραπές μέσα στην νύχτα.
Στα γόνατα σπάσαμε τα θηκάρια απ΄τα σπαθιά μας.
Με το δρεπάνι να θερίσουμε στα πυκνά Τούρκικα λιβάδια
και σφίξαμε τα χέρια και χαιδεύαμε τα γένια,
αυτός χτυπούσε με το πόδι και χάιδευε το σπαθί του,
τότε ακούστηκε η φωνή του Μπότσαρη :
" Εμπρός, ξοπίσω μου.Μη χαθείτε, αδέλφια, στου εχθρού το στρατό!
Εμένα ν΄αναζητάτε, στην σκηνή του Πασά σίγουρα θα με βρείτε.
Εμπρός, με τον Θεό!Βοηθάει τους εχθρούς, βοηθάει όμως να
ξεπεράσουμε τον θάνατο!".
Άρπαξε γρήγορα την σάλπιγγα απ΄του σαλπιγκτή το χέρι
και σάλπισε ο ίδιος τόσο δυνατά, που απ΄τα βράχια
αντήχησε πιο δυνατά ακόμη.
Αλλά ακόμα πιο δυνατά αντήχησε στις καρδιές όλων.
Όπως η αστραπή και η βροντή από τα σύννεφα την νύχτα,
έτσι, το σπαθί των ελεύτερων βρήκε τους Τύραννους και τους
υπηρέτες τους.
Όπως η σάλπιγγα της θείας δίκης θα ξυπνήσει τους αμαρτωλούς,
έτσι σαν βουή ακούστηκε στο στρατόπεδο
των Τούρκων η κραυγή του τρόμου :
Ο Μάρκος Μπότσαρης! Ο Μάρκος Μπότσαρης!
Οι Σουλιώτες! Οι Σουλιώτες!
Ένας τέτοιος χαρούμενος χαιρετισμός ξύπνησε τους κοιμισμένους.
Και πετάχτηκαν επάνω, και σαν πρόβατα αφημένα τρέχανε στους δρόμους
και ζαλισμένοι απ΄τους αγγέλους του θανάτου,
αδέλφια πέφταν στα σπαθιά των αδελφών.
Ρώτα την νύχτα για όσα έχουν γίνει! Μας έβλεπε στην μάχη -
Θα τα πιστέψει όμως η μέρα, αυτά που έγιναν την νύχτα;
Εκατό Έλληνες, χίλιοι Τούρκοι, τέτοια ήταν η σοδιά
στο Καρπενήσι, όταν η αυγή άρχισε να ροδίσει.
Μάρκο Μπότσαρη, Μάρκο Μπότσαρη σε βρήκαμε κι΄εσένα
και σε γνωρίσαμε απ΄το σπαθί κι απ΄τις λαβωματιές σου.
Τις λαβωματιές που έδωσες και τις λαβωματιές που πήρες,
κι όπως υποσχέθηκες σε βρήκαμε να κοιμάσαι στου Πασά την σκηνή.
Άνοιξε τις ψηλές σου πύλες Μεσολόγγι, πόλη της Τιμής,
όπου αναπαύονται τα σώματα των ηρώων,
που μας έμαθαν πως να πεθαίνουμε!
Άνοιξε τους βαθιούς σου τάφους
ν΄αραδιάσουμε τους ήρωες μας δίπλα σε ήρωες!
Κοιμήσου δίπλα στον Γερμανό κόμη, κόμη Norman, βράχο της τιμής,
έως ότου ακουστεί η φωνή της Δικαιοσύνης και αδειάσουν όλοι οι τάφοι.



Τραγούδια για την Ελλάδα και τους Έλληνες
Μετάφραση : Χ.Οικονόμου

Σημείωση : Κάρολος Αλβέρτος Νόρμαν, κόμις Ντ΄ Έρενφελς (1784-1822). Γερμανός φιλέλληνας.Έλαβε μέρος στην μάχη του Πέτα, όπου και τραυματίστηκε.Συμμετείχε στην άμυνα του Μεσολογγίου μαζί με τον Μάρκο Μπότσαρη, όπου και πέθανε από τα τραύματα του το 1822.

http://hypervoria.blogspot.gr/2012/03/griechenlieder-wilhelm-muller-o-wilhelm.html

Σύνοψη

1. Gute Nacht (Good Night) "Ένας ξένος έφτασα? Ένας ξένος που αναχωρούν." Τον Μάιο κέρδισε την αγάπη μιας κοπέλας και ελπίζει να την παντρευτεί. Αλλά τώρα ο κόσμος είναι θλιβερό, και αυτός πρέπει να φύγει, το χειμώνα, στο σκοτάδι της νύχτας, βρίσκοντας το δικό του τρόπο στην απάτητα χιόνι. "Η αγάπη αγαπά να περιπλανηθεί-από το ένα άτομο στο άλλο." Γράφει "Good Night" στην πύλη της για να δείξει σκέφτηκε της.

2. Die Wetterfahne (Weathervane) Η weathervane για τρίζει το σπίτι της στις μεταβαλλόμενες άνεμοι, κοροϊδεύοντας τον ίδιο και δείχνει τις άστατος καρδιές στο εσωτερικό. "Τι με νοιάζει για τα προβλήματά μου; παιδί τους είναι μια πλούσια νύφη!"

3. Gefrorne Tränen (Frozen Tears) Παρατηρεί ότι έχει κλάμα και μαλώνει τα δάκρυά του για να είναι αρκετά δροσερό για να παγώσει. Αυτοί έρχονται από την καρδιά του, αρκετά θερμό ώστε να λιώσει όλα πάγο του χειμώνα!

4. Erstarrung (κατεψυγμένα) Εκείνος κοιτάζει μάταια για τα ίχνη της κάτω από το χιόνι, όπου περπάτησαν μέσα στο πράσινο λιβάδι και θέλει να διώξουν το χιόνι και τον πάγο με τα δάκρυά του. Έχει τίποτα για να την θυμόμαστε με εξαίρεση τον πόνο του,. Έχει παγώσει στην καρδιά του? αν ξεπαγώνει, η εικόνα της θα ρέει μακριά.

5. Der Lindenbaum (The Linden Tree) Το δέντρο, μια υπενθύμιση των ευτυχέστερες ημέρες, φαίνεται να τον αποκαλούν, υπόσχεται υπόλοιπα. Αλλά γυρίζει μακριά, μέσα στο κρύο άνεμο. Και τώρα, μίλια μακριά, ο ίδιος εξακολουθεί να ακούει αυτό τον αποκαλεί: ". Εδώ θα βρείτε την ειρήνη"

6. Wasserflut (Flood) Το κρύο χιόνι χάλια διψασμένα μέχρι τα δάκρυά του? όταν το ζεστό άνεμοι, το χιόνι και ο πάγος θα λιώσει, και το ρυάκι θα τους μεταφέρει μέσα από την πόλη, όπου την αγαπημένη του ζει.

7. Auf dem Flusse (On the River) Η επιδεικτικώς σπεύδουν ρεύμα βρίσκεται σιωπηλή κάτω από ένα σκληρό φλοιό. Στον πάγο που χαράζει ένα μνημείο για την αγάπη τους. Το ποτάμι είναι μια εικόνα της καρδιάς του, πρήξιμο δύναμη κάτω από την παγωμένη επιφάνεια.

8. Rückblick (Κοιτάζοντας προς τα πίσω) Αφηγείται απερίσκεπτη πτήση του από την πόλη και υπενθυμίζει την άνοιξη άφιξή του στην "πόλη των αστάθεια," και δύο κοριτσίστικη μάτια που τον γοήτευσε. Όταν σκέφτεται εκείνη τη στιγμή, θα ήθελα να πάω πίσω και να στέκονται σιωπηλά μπροστά από το σπίτι της.

9. Irrlicht (Will o 'the Wisp) Η ψευδή φως της θέλησης-O'-the-τσουλούφι τον οδήγησε σε λάθος δρόμο, αλλά αυτός είναι που χρησιμοποιείται σε αυτό. Κάθε μονοπάτι οδηγεί στον ίδιο στόχο. Χαρές και τις λύπες μας, αλλά είναι ένα τέχνασμα του φωτός. Κάθε ρεύμα φτάνει μέχρι τη θάλασσα, κάθε θλίψη τάφο του,

10. Rast (Υπόλοιπο) Μόνο τώρα που έχει σταματήσει να ξεκουραστεί δεν είχε συνειδητοποιήσει πόσο κουρασμένος και πληγή είναι. Και στην ήσυχη αισθάνεται για πρώτη φορά το "σκουλήκι" που τον τσιμπά εσωτερικά.

11 Frühlingstraum (Όνειρο της Άνοιξης) Ονειρεύεται της άνοιξης και του έρωτα, αλλά ξυπνά στο κρύο και το σκοτάδι και το shrieking των κορακιών. Βλέπει φύλλα παγετό ζωγραφισμένα στο παράθυρο. Πότε θα γίνει πράσινο; όταν θα έχει και πάλι αγκαλιάσει την αγαπημένη του;

12 Einsamkeit (μοναξιά) Περιπλανιέται, σαν μια θλιβερή και μοναχική σύννεφο, μέσα από την φωτεινή και χαρούμενη ζωή γύρω του. "Ακόμα και όταν οι θύελλες μαίνονταν. Δεν ήμουν τόσο δυστυχισμένος,"

Κωστας Λυμπεροπουλος is offline AVClub Fanatic

Franz Schubert: Η Ωραία Μυλωνού

Ενας νεαρός οδοιπόρος ταξιδεύει να γνωρίσει τον κόσμο. Ακολουθεί ένα ρυάκι το οποίο είναι ο οδηγός και βαθμιαία γίνεται και εξομολόγος του. Περπατώντας περίπου μαγεμένος από τη φύση, τις οσμές, τα χρώματα, φτάνει σ ένα Μύλο. Πιάνει δουλειά στο Μύλο σαν μαθητευόμενος παραγυιός και …ερωτεύεται την κόρη του Μυλωνά. Αυτή, στην αρχή, του δείχνει την ευμένειά της. Σκορδόπιστη όμως καθώς είναι, σύντομα την ξελογιάζει ένας κυνηγός. Ο νεαρός, τρελός από θλίψη, πέφτει και πνίγεται στο ρυάκι. Αυτή είναι, με αδρές γραμμές, η ‘υπόθεση’ του Κύκλου Ποιημάτων του Wilhelm Muller. Ενας κυνικός θα μπορούσε εύκολα να τη χαρακτηρίσει φτηνό ρομάντζο. H Τέχνη, όμως, δεν είναι πάντα το Μήνυμα. Είναι και η Αίσθηση. Το θέμα δεν είναι Τι λένε αυτά τα ποιήματα του Muller. Το θέμα είναι Πώς το λένε. Το έργο θεωρείται εμβληματικό με την έννοια ότι συμπυκνώνει και συνοψίζει στους κόλπους του περίπου ολόκληρο το εύρος φάσματος των εμμονών που εκφράστηκαν μέσα από το Γερμανικό ποιητικό ρομαντικό ολοκαύτωμα. Τη λαμπρή αυτή στιγμή του Πολιτισμού που μας έδωσε μορφές σαν τον Xαίλντερλιν, τον Σίλλερ, τον Νοβάλις και τον von Kleist. Οι μελετητές παρατηρούν ότι η Ωραία Μυλωνού έχει δύο μέρη: στο πρώτο κυριαρχεί η χαρά της ζωής, το σφρίγος, η ελπίδα. Στη συνέχεια, σύννεφα μαζεύονται και το τοπίο αρχίζει να σκοτεινιάζει. Η μελαγχολία σαβανώνει τα πάντα και εκρήγνυται μέσα από μια κλιμάκωση βίας που σου κόβει την ανάσα. Μιάς βίας που δεν στρέφεται πάνω στα εξωτερικά γενεσιουργά αίτια που την προκάλεσαν: γυρίζει προς τα μέσα, στο ίδιο υποκείμενο από το οποίο εκπορεύεται, ξεσπάει πάνω του και το καταστρέφει. Ακόμη και κάποιος που δεν ξέρει Γερμανικά μπορεί να διακρίνει την ένταση που βησσοδομεί μέσα σ αυτούς τους στίχους, τα τρομαχτικά συγκινησιακά κοντράστ που τους άγουν και τους φέρουν όπως ο άνεμος παρασέρνει τα σκόρπια φύλλα. Ο λυρισμός στη Γερμανική ρομαντική ποίηση θυμίζει γυμνό νεύρο: ένα νεύρο ζωντανό που πάλλεται και σκιρτά ακόμα και στην υποψία ερεθίσματος. Κι όταν η άψογη στιχουργική πλαστικότητά της συνδυάζεται με τη μουσική του Franz Schubert το αποτέλεσμα περνάει στην αιωνιότητα σαν ένα από εκείνα τα μνημειακά παγωμένα πλάνα αναφοράς της κουλτούρας της ανθρώπινης ράτσας, στα οποία το συλλογικό υποσυνείδητο θα επιστρέφει πάντα. Ξανά και ξανά.

Δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψουν τα μέρη του πιάνου το οποίο διακρίνεται από μια σχεδόν διαβολική τολμηρότητα και ανα πάσα στιγμή δεν ντρέπεται να δείξει τη Συμφωνική καταγωγή του με ένα ευρύ φάσμα τονικότητας και άπειρα ορχηστρικά εφφέ. Λαμπρύνει το όλο αποτέλεσμα και δεν είναι να απορείς που τα Lieder του Schubert σαγήνευσαν τόσο πολύ τον Liszt ώστε μετέγραψε κάποια από αυτά: είναι ταμάμ για τα χέρια ενός δεξιοτέχνη τσιρκολάνου σαν το μεγάλο Ούγγρο.


Ο ποιητής Wilhelm Muller (1794-1827) ήταν γυιός ενός ταπεινού παπουτσή από το Dessau. Σπούδασε ιδίοις εξόδοις Φιλολογία και Ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Πέρα από τα ποιήματα που απαρτίζουν τον Κύκλο ‘Η Ωραία Μυλωνού’ έγραψε επίσης το Χειμωνιάτικο Ταξίδι -Die Winterreise - που ο Schubert επίσης μελοποίησε. Tα δύο έργα θεωρούνται ανάμεσα στα σημαντικότερα του 19ου αιώνα. Ο Muller είναι γνωστός στα Γερμανικά Γράμματα με το παρατσούκλι ‘Ελληνας Μύλλερ’: ήταν από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της ‘ελληνικής υπόθεσης’, της εξέγερσης ενάντια στον Τουρκικό ζυγό.
Ανήκε στη γενιά εκείνη από ευπατρίδες που κατατάχτηκαν εθελοντές στον Πρωσικό στρατό για να πολεμήσουν το Βοναπάρτη, πράγμα το οποίο έκανε στα πεδία του Bautzen και του Lutzen. Το 1827, σ ένα ταξίδι του, επισκέφτηκε κάτι φίλους. Αυτοί, για να υποδεχθούν και να τιμήσουν τον ‘Ελληνα’, κρέμασαν έξω από το σπίτι τους, σ έναν ιστό, το σύμβολο της ελληνικής επανάστασης: μιά σημαία μ ένα μαύρο σταυρό σε γαλανόλευκο φόντο. Το βράδυ, μια καταιγίδα ‘ξέπλυνε’ τα χρώματα της σημαίας και άφησε μόνο το μαύρο σταυρό. Αυτό θεωρήθηκε κακό προμήνυμα γιατί στις Γερμανικές λαϊκές δοξασίες σήμαινε Θάνατο στο Σπίτι.
Ο ‘Ελληνας’ πέθανε από εγκεφαλικό επισόδειο λίγες μόλις μέρες μετά, με το που γύρισε στο σπίτι του. Ηταν 33 ετών.